De beste boeken van 2017

Het Parool, PS donderdag 28 december 2017

Zo’n eindejaarslijstje met de beste boeken, exposities en films van 2017 slaat natuurlijk nergens op. Ik schrijf over fictie en poëzie, dus ik moet appels met peren vergelijken. Bovendien heb ik bij lange na niet alles gelezen om geldige uitspraken te doen over wat ik de beste titels vind die dit jaar zijn verschenen. Dat alles neemt niet weg dat er fantastische proza & poëzie is geschreven die ik graag onder de aandacht breng. In willekeurige volgorde:

Dieuwertje Mertens

Tonnus Oosterhoff, Ja/Nee, De Bezige Bij

Oosterhoff toon zich ook in deze bundel meester van de raadsels, stemmen en taalspelletjes. Ouderdom, ziekte en dood zijn terugkerende thema’s. Op ironische, maar ook schrijnende wijze laat hij de aftakeling zien. Hij weet hoe hij de taal moet ombuigen om nog preciezer te formuleren dan wanneer hij binnen de taalconventies zou handelen. Subliem!

Marije Langelaar, Vonkt, De Arbeiderspers

Vonkt gaat over liefdesleed, sleur en hervonden geluk. Langelaars poëzie varieert van vervreemdend en onheilspellend tot opzwepend en bevrijdend. De beelddronken gedichten in Vonkt zitten bomvol krachtige metaforen, waardoor ze voor meerdere interpretaties vatbaar zijn zonder het verhalende karakter te verliezen. Een bundel die haar naam waarmaakt.

Charlotte Mutsaers, Harnas van hansaplast, Das Mag

Bij het uitruimen van haar ouderlijk huis, waarin haar zonderlinge broer overleed, probeert Mutsaers te achterhalen wie hij was. Haar broer blijkt een fascinerend personage. Ze schuwt het ongemak niet en komt heel dichtbij. De mooiste vondst is misschien wel zijn broodtrommel met aan zichzelf gerichte briefjes, waarin hij zich een echte literator toont.

Justine Le Clercq, Krimp, Podium

Lina doet erg hard haar best om haar criminele verleden achter zich te laten en een normaal leven te leiden. De grote kracht van dit verhaal over schuldgevoel en agressie is Le Clercqs stijl: ze schrijft in scherpe, onomwonden zinnen die het verhaal voortstuwen. Het verhaal kent humor, tragiek en woede en er staat geen zin te veel in.

Yolanda Entius, Abdoel en Akil, Van Oorschot

Twee vriendinnen laten zich op vakantie meevoeren door Abdoel en Akil, Doris wordt aangerand, Nola verkracht. Entius’ grootste verdienste is dat ze laat zien hoe complex en verschillend de uitwerking bij de twee is: schuld en onschuld kennen vele schakeringen. Een verhaal dat nog lang nasuddert.

Ook heel goed:

Alexis de Roode, Een steen openvouwen (poëzie)

Tom Lanoye, Zuivering (fictie)

Arie Storm, Een diadeem van dauw (fictie)

Maarten van der Graaff, Wormen en Engelen (fictie)

Lieke Marsman, Het tegenovergestelde van een mens (fictie)

Paul Beatty, De Verrader (fictie, vertaald)

Franca Treur, Hoor nu mijn stem (fictie)